Bence öğretmen, yönetici gibi insanlarla iç içe bir mesleği olsun isteyen veyahutta insanı ve davranışını anlamak isteyen her birey bu kitabı bence okumalı ve her ama her bölümüne çalışmalı.
Çalışmalı diyorum çünkü bu kitap psikolojinin temel kavramlarını konuları birbiri üzerine inşa ederek anlatıyor. Sakın bu cümleden gözünüz korkmasın bence lise mezunu her birey (Tam da yukarıda bahsettiğim kitle.) bu kitabın ne anlattığını rahatlıkla anlayabilir. Çalışmaktan bahsettiğim okurun bölümlerdeki başlıklardan sonra durup kafasında bir özet oluşturması bazen bir karalama kağıdına özet şeması çıkarması. Ayrıca Doğan hoca her bölümün sonunda gayet doyurucu özetler veriyor. Bunları uyguladığım ve faydasını gördüğüm için söylüyorum.
Peki sen bu kitabı okudun ne anladın? Ne faydasını gördün?
İlk sorunuza cevabım; insanı ve davranışını biraz daha (Bakın tam demiyorum.) anladım.
İkinci sorunuza cevabımı ise bölüm bölüm vermek istiyorum. Hem bu şekilde kitabın içeriğiyle alakalı daha ayrıntılı bilgi edinebilirsiniz.
Öncelikle sunuş kısmında beni en çok etkileyen sayfa 7’deki kısmı burada alıntılamak isterim:
“Geleneksel kültürün anlayış ve değerleriyle, çağdaş uygarlığın anlayış ve değerleri arasındaki çelişki ve çatışma, günümüz Türk insanının en belirgin ve baskın psikolojik özelliğini oluşturur.”
(İnsan ve Davranışı, Doğan Cüceloğlu, ISBN: 975 – 14 – 0250 -6, Sekizinci Basım: Eylül 1998)
1998 yılında kitabın sunuş kısmına basılmış bu cümlenin geçerliliğini yeni girdiğimiz 2020 yılında hala görüyorum.
1. Bölüm) Psikoloji Biliminin Doğası
Giriş kısmında sayfa 24’te yer alan aşağıda alıntıladığım kısmın bu yazının başında bahsettiğim kitleye hitap ettiğini tekrardan söylemek istemiyorum.
“Bireyin psikoloji biliminin temel kavramlarını bilmesinin hem kendisine hem de içinde yaşadığı topluma getireceği yararları iki temel grupta toplayabiliriz: (1) Kendi davranışlarının nedenlerini daha iyi anlamaya dayanan yararlar; (2) toplum olarak daha sağlıklı ve demokratik bir düzen oluşturmayı kolaylaştıran yararlar.”
(İnsan ve Davranışı, Doğan Cüceloğlu, ISBN: 975 – 14 – 0250 -6, Sekizinci Basım: Eylül 1998)
Bu bölümde psikolojinin en kısa ve öz tanımından sonra Değişik Yaklaşım Türleri’ni, Bilimsel Psikolojinin Kapsamı’nı, Araştırma Yöntemleri’ni ve Psikoloji Biliminin Türk Toplumundaki Yeri’ni öğrendim. Başlıkları içindekiler kısmından aldığım için farklı bir yazı stili ile yazdım. Bence Türkçe olarak psikoloji bilimini anlatan bir kitabın birinci bölümü tam da böyle olmalıydı.
2. Bölüm) Davranışın Biyolojik Temelleri
Bu bölümde insan bedeninin biyolojik yapısını akıcı bir şekilde anlatıldı.
3. Bölüm) Duyum ve Algılama
Bu bölümde duyum ve algılamanın ne olduğunu öğrendikten sonra kitap elimden düşmez oldu. Algı Yanılmalar konusu eminim sizi de içine çekecektir.
Kanalımda bilgi birikimini inşalara aktarmaya çalışan biri olarak algı konusunun önemini anladım ve bunu hayatımda uyguladım. Evet but cümleyi kuracak kadar önemli bir bölümdü.
4. Bölüm) Öğrenme
Algı konusunun üstüne öğrenme konusunun gelmesi muhteşem bir sıralama. Özellikle birçok insana eğitim-öğretim programı hazırlayan bireyler için bu bölüm çok faydalı.
5. Bölüm) Bellek
Yıllarca televizyonlarda yarım yamalak anlatılan, birçok PDR öğretmeninin de öğrencilere doğru düzgün anlatamadığı bellek konusunu gayet basit bir dil ve ve akıcı üslupla burada anlatmış Doğan hoca. Artık bir konuyu nasıl zihnimde depolarım? Zihnimin çalışma ilkesi nasıldır? Sorularına güzel yanıtlar verebiliyorum. Bu bölümden sonra hayatımda karşılaştığım birçok yeni kavram ve konuyu kendimi eskisi kadar yormadan zihnimde derli toplu bir şekilde depolayabiliyorum. Ey öğretmenler lütfen bu kitabı okuyun bu bölüm sizin de işinize yarayacaktır.
6. Bölüm) Bilişim: Dil, Kavramlar ve Problem Çözümünde Düşünce
Dersini zorunlu olarak aldığım bazı öğretmenlerin Türkçe’de cümleyi sadece özne-nesne-yükleme ayırması, anlama hiç önem vermemesi ve bir şey sorduğumda azarlarcasına cevap vermesi yüzünden Türkçe dersinden soğumuştum. Kendilerinin her şeyi bildiğini, öğrencilerin küçük görme hakları olduğunu varsayan, sosyal medyada duyar kasan Türkçe öğretmenlerinin dile farklı yaklaşımlar olduğunu bilmediklerini fark edince ülkem adına çok üzüldüm. Umarım bu kitabı ve bu bölümü birçok Türkçe öğretmeni okur.
7. Bölüm) Güdülenme ve 8. Bölüm) Heyecan
Bu iki kavram her ama her insanın hayatında çok önemli yer tutar. Bu bölümlerde bu kavramlar sırasıyla anlaşılır bir dille anlatılıyor.
9. Bölüm) Günlük Yaşamımızda Güdü ve Heyecanlar
7. ve 8. bölümlerde öğrendiğimiz konuları hayatın içinde gördüm bu bölümlerde. Yani teorinin uygulaması diyebilirim.
10. Bölüm) Yaşam Boyunca Gelişim
Bu başlığın içeriğini merak etmeyen yoktur diye tahmin ediyorum. Bu yüzden sadece başlığı yazıp geçiyorum.
11. Bölüm) Gelişme ve Günlük Yaşam
Bu bölümde bir önceki bölümde gördüğümüz teorik bilgilerin uygulamasını görüyoruz diyebilirim.
12. Bölüm) Kişilik ve Kişilik Kuramları
Yok ben insanı bir bakışından tanırım diyen ve sadece yalan konuşanların sayısının maalasef arttığı günümüz toplumunda, sosyal medyadaki sözde psikoloji uzmanlarını saymıyorum bile (NOT : Ben psikoloji uzmanı değilim. İnsanları bir bakışından tanıyamam.) bu bölüm kolay kolay bulunamayacak muhteşem ve elzem bir kaynak. İnsan kişiliği kavramının ne olduğu, nasıl farklı yaklaşımlar olduğunu daha da geniş bir açıdan gördüm. Blogumda daha önce gerek Doğan hocanın gerekse diğer birçok psikolog ve pskiyatristin kitaplarını önermiştim. Bu önerdiğim kitaplardan kişilik hakkınca önemli bilgiler edinmiştim. Bu bölümde bunların üzerine yenilerini ekledim ve kitabın 5. bölümünde öğrendiğim yöntemlerle daha derli toplu bir şekilde konuyu zihnime yerleştirdim.
13. Bölüm) Normaldışı Davranışlar Psikolojisi
Normaldışı davranışların ne olduğu, sınıflandırmasının nasıl olduğu? Bu soruların cevaplarını hep merak etmişimdir. Bu bölümde diğer önerdiğim birçok kitaptan faklı olarak konu tümüyle ele alınmış. Bilinen bütün bilgiler gayet sade bir dil ve akıcı üslupla anlatılmış. Diğer önerdiğim kitaplarda belli başlı normaldışı davranışlar vardı ama o kitapların da kendine özgü çok güzel olayları, bu olayların gelişmesi ve çözüm bulma süreci vardı.
14. Bölüm) Psikoterapi Yöntemleri
Daha önce blogumda çeşitli psikoterapi kitaplarını sizlere önerdim. Doğan hoca bu bölümde kitaplarını önerdiğim yazarlardan bazılarının çalışmalarına ve elde ettiği sonuçlara gayet anlaşılır bir üslupla yer vermiş. İşte böylece bu bölümde daha önce okuduğum kitaplardan edindiğim bazı psikoterapi bilgilerinin üstüne yenilerini gayet derli toplu bir şekilde ekledim. Ayrıca diğer psikoterapi yöntemlerini de öğrendim. Daha ne olsun?
15. Bölüm) Sosyal Psikoloji
Bence günümüzde genç olan her birey sosyal psikoloji konusunda bilgisini doğru kaynaklardan artırmalı. Ayrıca bu konuda edindiği farkındalıkları hayatında uygulamalı. Kendi açımdan bu bölümün faydalarını vererek sizi daha da sıkmadan bu kitap önerisini bitirmek istiyorum. Farklı bir kültürün olduğu bu şehre, İstanbul’a, gelen biri olarak çektiğim sıkıntıları anlatan kitaptaki diğer bölümleri de içinde barındıran muhteşem bölüm.
Sağlıcakla kalın…
Comments